مزاج از دیدگاه طب سنتی ایران مبحث مهم و ضروری محسوب میشود، هر فرد دارای یک مزاج پایه یا جبلی که از پدر و مادر خود به ارث میبرد به دنیا میآید و هر کدام از اعضاء بدن دارای مزاج خاصی است که در حفظ و تعادل فرد اثر گذار است.
اگر اندامهای بدن از حالت مزاجی طبیعی خود خارج شوند، اختلال در عملکرد آنها رخ میدهد که میتواند بر کل بدن اثرگذار باشد و زمینهساز بسیاری از بیماریها شود. این خروج از حالت طبیعی مزاجی اندام را سوءمزاج آن اندام گویند و در بسیاری از بیماریها به تعادل رساندن مزاج اندامها در اولویت درمان قرار دارد.
از بیماریهای شایع زنان در دهههای اخیر، "آمنوره" یا "عقب افتادن قاعدگی" است که خود میتواند از اسباب ایجادکننده "ناباروری"باشد و یکی از علل ایجادکننده گرفتگی و انسداد رحم، سوءمزاجهای آن است که شناخت علائم آنها و درمان براساس پزشکی ایرانی میتواند راهگشای معضلات بسیاری از زنان در سنین باروری باشد.
مزاج طبیعی رحم برای یک بارداری سالم باید دارای رطوبت و گرمای کافی باشد. اگر رحم زن و نطفه مرد مشکلی نداشته باشند معمولاً قابلیت تکوین جنین را دارند. به عبارتی اگر از سوءمزاج و مشکلات داخلی و خارجی و علل بدنی و نفسانی که میتواند باعث سقط شوند، وجود نداشته باشد، جنین تشکیل میشود اما این دو باید در یک زمان واحد به محلی خاص برسند تا امکان آمیختن و یکی شدن آنها و بارداری باشد.
اگر زنان تمایل به بارداری دارند باید حداقل 3 ماه قبل از بارداری دستورات غذایی را رعایت کنند تا خون پاکیزه و صالحی در بدن ساخته شود و مزاج فرد به تعادل برسد.
در طب سنتی برخی غذاها به عنوان غذای مطلق نامیده شده است، به دلیل اینکه خون پاکیزه و صالحی را در بدن میسازد و بدن را به سمت گرمی یا سردی پیش نمیبرد و تعادل را در بدن برقرار میکند که مصرف برخی موادغذایی مانند بادام، انجیر،مویز و انگور در تولید خون صالح نقش بسزایی دارد.
کلینیک نازایی بیمارستان امام خمینی(ره) یکی از مراکزی است که در زمینه ناباروری از دیدگاه طب سنتی به بیماران خدمات ارائه میدهد؛ در این کلینیک متخصصان طب سنتی همراه با یکی از متخصصان زنان و نازایی به درمان ناباروران میپردازند. برای کسب اطلاعات بیشتر در زمینه درمان ناباروری در این کلینیک با سودابه بیوس متخصص طب سنتی به گفتوگو پرداختیم.
تسنیم: ناباروری را از دیدگاه طب سنتی تعریف کنید؟
بیوس: در طب سنتی هم تقریباً شبیه به
طی جدید است. البته به عنوان عسر الحمل به معنای کسی که دیر باردار می شود
می گوید یعنی کسی که دیر حامله شود و اگر کسی به مدت یک سال بدون جلوگیری
باردار نشد نابارور گفته می شود.
برخی از افراد نیز عقیم واقعی هستند یعنی به طور مادرزادی نابارور هستند
یعنی اصلاً هیچ وقت توانایی باروری را پیدا نمی کنند در برخی منابع طب سنتی
آمده اگر به رگ پشت گوش مردان ضربه ای وارد شود و رگ پشت گوششان پاره شود،
بدنشان توانایی تولید اسپرم را نخواهد داشت و این افراد عقر(نازا) واقعی
هستند.
امروزه بیشتر کسانی که نابارور هستند را عسرالحمل میگویند یعنی کسانی که
به دشواری باردار می شوند که علتهای مختلفی از جمله سوء مزاج های که وجود
دارد یا اختلال در عملکرد تخمدانها باشد همچنین در مواردی رحم زن به خوبی
کار می کند ولی اعضاء دیگر بدن زن مانند معده و کبد به خوبی فعالیت ندارد
که همه این موارد موجب ناباروری می شود.